Koen en Jan in Cannes

Koen en jan

Het Filmfestival van Cannes kon dit jaar weer in volle glorie plaatsvinden en naar goede gewoonte was ZED coördinator Koen Monserez ook van de partij om er alvast de beste titels voor het komende filmseizoen uit te pikken. Dit jaar kreeg hij het gezelschap van ZED Vedette Jan De Troij, één van de studentenambassadeurs van Cinema ZED. Hoe ze het festival beleefd hebben, lees je hier.

Systeemcrash en veel Belgen!

Koen Monserez: Terwijl Cannes 2021 nog een echte covideditie was, was het dit jaar, op de afwezigheid van Chinese delegaties na dan, weer business as usual. De befaamde Marchée du Cinéma draaide op volle toeren. Het online ticketsysteem dat door corona was ingevoerd bleef in voege, waardoor het computersysteem de eerste vijf dagen volledig blokkeerde. Elke ochtend vanaf 7u kon je inloggen voor nieuwe tickets. Wanneer dan pakweg 100.000 festivalgangers maniakaal muisklikken, kan je raden wat het gevolg was…

Dit was hét jaar van de Belgen. Vorig jaar verkoos bijna elke Belg om het festival  online te volgen, nu ademden niet alleen het publiek en de straten de tricolore glorie, maar vooral ook de competities. Lukas Dhont met Close, Van Groeningen en Vandermeersch met Le Otto Montagne; een zeer straffe literatuurverfilming, de broers Dardenne met Tori et Lokita; hun meest uitgepuurde film in jaren. Het leek wel een stille film waardoor de politiek-emotionele impact nog meer binnenkwam.

Dat al die films dan ook nog in de prijzen zouden vallen, hadden we nooit durven hopen. Bovendien waren er in de nevensecties nog tal van Belgische producties en als kers op de taart Rebel van Adil El Arbi en Bilall Fallah, waar ongetwijfeld nog lang over gesproken zal worden. Na Frankrijk heeft België de meeste Europese financieringen binnengehaald, wat voor een klein land als het onze fenomenaal is. De Belgische filmtoekomst belooft rooskleurig te worden.

Bling bling versus politieke noodkreten

Tijdens het festival is het wel wat moeilijk de tegenstelling tussen de dure hotels, oesters en Gucci enerzijds en de politieke lading van de films anderzijds met elkaar te rijmen. Film heeft de rode loper nodig en bewijst daarmee nogmaals een kunstvorm te zijn die grote massa’s kan beroeren.  Maar gelukkig namen de artistiek ijzersterke selectie, met grote namen als Cronenberg, Kore-eda of Kelly Reichardt, én de politieke noodkreten de bovenhand.

De politieke insteek, in bovendien weergaloze cinematografie, was alomtegenwoordig. Van Zelenski die de jury toesprak op de openingsceremonie, over Serebrennikov (Tsjaikowski’s Wife) die met een homo-erotische lezing van Tsjaikowski’s leven Poetin een uppercut bezorgde, over Ali ‘Gräns’ Abassi die met Holy Spider in de meest heilige stad van Iran een gruwelijk - op ware feiten gebaseerd - serial-killer verhaal brengt, tot El Agua over de leegloop van jongeren in Zuid-Spanje met zijn toxische, misogyne dorpscultuur. Of: hoe goede bedoelingen ook grote kunst kunnen voortbrengen.

Jaren ‘80 en de grens docu-speelfilm

Als ik twee trends kan ontwaren zijn het de nostalgie voor de jaren ’80 en de vervaging van de grens tussen documentaire en speelfilm. Armageddon Time, Le Otto Montagne, Les Amandiers, Nos Frangins… de eighties waren overal. Met het harde neo-liberalisme van Thatcher en Reagan dat ontkiemde en de nostalgische kern van bespiegelingen over racisme, zelfdoding, ongelijkheid en paranoia.

Een andere trend was de grens tussen fictie en docu. R.M.N, Nostalgia, Tori et Lokita, EO, Les Pires, War Pony… telkens vroeg ik me af, zit ik nu in fictie die als documentaire gebracht wordt of is het een gefictionaliseerde docu? Ik had soms het programmaboekje nodig om het antwoord te weten. 

ZED Vedette op de croisette!

Jan De Troij: Mijn eerste keer Cannes in drie woorden: glamoureus, intens, filmparadijs! Ikzelf kon enkel de eerste drie dagen van het festival bijwonen, maar ben er toch in geslaagd op die korte tijd 14 films te bekijken. Mijn persoonlijke favorieten waren Boy from Heaven, Armageddon Time en Rodéo. Ik kreeg de kans om de wereldpremière (en het aansluitende langdurige applaus) bij te wonen voor Le otto montagne, en tijdens de wereldpremière van de Zuid-Koreaanse spy thriller Hunt zat ik slechts twee plaatsen voor Squid Game ster Lee Jung-jae! Om nog even te namedroppen, zag ik daarnaast ook Tom Cruise, Anne Hathaway, Idris Elba, Tilda Swinton...  Eén ding is zeker: voor de 75ste editie had de organisatie zich helemaal laten gaan, en dat geldt nog meer voor de filmmakers die hun films kwamen vertonen. Hopelijk volgend jaar nog eens! 

Koen: Dit was pas mijn vierde jaar in Cannes, maar er kwam toch een soort gewenning. Jan kon door het jongerenprogramma van het festival enkele dagen mee op filmtocht. Ik was blij in hem het wilde enthousiasme te herkennen dat ik vijf jaar geleden zelf voelde, het starstruck-gehalte en het contrast van de mediterrane zon en de donkere zaal. Maar vooral het gevoel dat je in een filmwalhalla terecht bent gekomen waar van 8u30 in ‘s ochtends tot 3u ‘s nachts films van de hoogste kwaliteit worden vertoond aan mensen die even gek, verslaafd en hongerig zijn als jijzelf. “Kinema (is kunst én) vermaakt en ontspant het best,” om het vroegere Cine Rex in Leuven te parafraseren.
 

Vijf Cannes-toppers om naar uit te kijken

TOP 5

1. Ruben Östlund - Triangle of Sadness 

Een nieuwe Zweedse Gouden Palm; een satire waar Chaplin blij van zou worden. In drie verrassende delen wordt de decadentie van het neo-liberalisme, het racisme én de door sociale media vergiftigde samenleving schitterend gefileerd. Grand guignol- én Monty Python-humor voor een breed publiek.

2. James Gray - Armageddon Time

Na uitstapjes naar de ruimte (Ad Astra) en het Amazonewoud (The Lost City of Z) keert Gray terug naar zijn geliefde New York. Coming of age film tijdens de opkomst van het Reaganism in een warme, indringende stijl die emotioneel tot op het bot raakt én een spiegel voor de politieke constellatie van vandaag. Met een jonge Donald Trump als nemesis. 

3. Christian Mungiu – R.M.N.

In een Roemeens dorp worden Aziatische migranten ingehuurd om het kerstbrood te bakken. Hoe een deel van Europa dat eeuwenlange migratie gewend is, toch in racisme en onverdraagzaamheid belandt. De twintig minuten-durende discussie waarin de retoriek van nationalisme, rassenhaat en polarisatie op verfijnde manier te kijk wordt gezet was veruit de sterkste scène uit het dertigtal films dat ik zag!

4. Adil El Arbi en Bilall Fallah – Rebel

Met bravoure, weergaloze visuele stijl die aan Mad Max doet denken én een hoog musical-gehalte vol rap en opzwepende dans maken Adil en Bilall een West Side Story voor de 21ste eeuw. Even hartverscheurend hoe jongeren gebrainwashed worden als in een Dardenne-film maar met een Griekse tragedie in de kern. Molenbeek als brandstof voor one hell of a movie.

5. Park Chan-Wook - Decision to Leave

Park won ooit de palm met Oldboy, en ook hier zit een bloedstollend gevecht in, maar nu treedt hij in eerder de voetsporen van Hitchcocks Vertigo. De zoektocht van een meesterdetective die door een femme fatale niet meer weet wat leven en dood is. Een strakke en stijlvolle visuele vertelling, hard boiled en even romantisch als gelaagd. Een gouden palm uitdelen moet dit jaar moeilijker dan ooit geweest zijn.

Posters top 5

Nieuws

Filmfestival van Cannes 2022

Onze man in Cannes

Deze week gaat Cinema ZED programmator Koen Monserez op het filmfestival van Cannes…