The Voice of Hind Rajab: een kleine beschouwing

Hoe snel is 'té snel' voor filmmakers om tragische historische gebeurtenissen te verfilmen?

Hieronder volgen ''spoilers'' (in hoeverre daar sprake bij kan zijn bij deze film).

Een belangrijke vraag: hoe snel is 'té snel' voor filmmakers om tragische historische gebeurtenissen te verfilmen? Of een iets ander geformuleerde vraag: kan dat überhaubt té snel zijn? Vijf jaar na de aanslagen van 9/11 kwamen de films World Trade Center en United 93 uit. Hotel Mumbai volgde tien jaar na de aanslag in Mumbai in 2008. Nu hebben we The Voice of Hind Rajab, Kaouther Ben Hania's aangrijpende docudrama over de laatste momenten van het gelijknamige Palestijnse meisje, slechts 18 maanden nadat Israëlische troepen haar leven beëindigden.

Het stof is nog maar net neergedaald na de aangrijpende gebeurtenis die plaatsvond op 29 januari 2024. Vrijwilligers van de Rode Halve Maan, een humanitaire organisatie die hulp biedt aan moslimlanden, met basis in Ramallah, smeekten urenlang om de zesjarige Hind te redden uit een auto die onder zwaar militair vuur lag. Dit nadat Israëlische sluipschutters reeds het leven van haar oom, tante en vier neven en nichten beëindigd hadden.

Het is een ongemakkelijke dramatisering die in verkeerde handen gemakkelijk als ongepast zou kunnen worden bestempeld, maar met Kaouther aan het roer en de zegen van Hind's moeder is het niets minder dan een urgente, empathische uitdrukking van de mensheid op haar best en op haar slechtst. En absoluut geen moment te vroeg.

Kaouther Ben Hania

De Tunesische regisseur is geen onbekende in het vertellen van emotioneel aangrijpende verhalen die zich afspelen binnen systemische structuren van onderdrukking.

Haar drama Beauty and the Dogs uit 2017 beschrijft de strijd van een Tunesische vrouw die aangifte probeert te doen van haar verkrachting door politieagenten, en de onbarmhartige bureaucratische muur waar zij op stuit.

Vervolgens richt Four Daughters uit 2023, een heftige hybride docu-fictie (net zoals The Voice of Hind Rajab), zich op het waargebeurde verhaal van een moeder met haar twee jongste dochters, die een soms onbetrouwbare verteller wordt van de tumultueuze persoonlijke en politieke geschiedenis die ertoe leidde dat haar oudste dochters geradicaliseerd werden door de Islamitische Staat.

Met The Voice of Hind Rajab kiest Kaouther voor een uiterst betrouwbare benadering in haar reconstructie van de uren voorafgaand aan de tragische dood van Hind. Ze beschrijft ook de psychologische tol die dit eist van de vrijwilligers van de Rode Halve Maan die zich inzetten om levens te redden tijdens de Israëlische bombardementen op Gaza en het door de staat gesanctioneerde geweld in de bezette Palestijnse gebieden, dat tot op de dag van vandaag voortduurt.

Aangrijpende mengeling van docu en drama

In een druk callcenter, 80 kilometer van Gaza-stad, voert Kaouther haar 'personages' op, al rokend op het balkon van het gebouw. Het is een terugkerend motief dat door de hele film van 90 minuten heen loopt: werknemers grijpen hulpeloos en boos naar een sigaret, in de hoop dat de nicotine hun langdurige wanhoop over hun slopende werk even zal verlichten.

Dat gevoel van wanhoop en onmacht is het sterkst terug te vinden bij Omar A. Alqam (ongelooflijk sterk geportretteerd door Motaz Malhees), een callcentermedewerker die zijn eerste beller van de dag verliest. De identiteit van die beller is aanvankelijk onbekend, dus krijgt hij de opdracht om een anonieme foto van hem of haar op een overvolle herdenkingsmuur te plaatsen, samen met andere verloren zielen.

Psycholoog Nisreen Jeries Qawas (Clara Khoury) gaat even kijken hoe het met de moedeloze callcentermedewerker gaat. Hij neemt even de tijd, maar er is weinig tijd om te rouwen. Wanneer Omar terugkeert naar zijn bureau, ontvangt hij het noodlottige telefoontje over Hind.

Omar, Nisreen en supervisor Rana Hassan Faqih (Saja Kilani) spreken om beurten met het kleine meisje via de telefoon. Ze stellen vragen over wie ze is en waar ze vandaan komt, en bieden troost met geruststellende woorden en gebeden uit de Koran.

Ondertussen vecht Amer Hlehel (Mahdi M. Aljamal), hoofd rampenrisicobeheer van de Rode Halve Maan, tegen de bureaucratie en de administratieve rompslomp om een ambulance bij Hind te krijgen.

Amer en Omar komen vaak met elkaar in conflict; Omar vraagt zich af waarom er geen reddingswerkers kunnen worden gestuurd en verwijt Amer een passieve houding. Amer langs de andere kant blijft erop hameren dat hij geen ambulancemedewerkers Gaza kan insturen zonder officiële toestemming.

Tegen deze 'startsituatie' tekent de rest van de film zich af, en volgt een lange nacht die steeds onzekerder en tragischer wordt.

Toch zijn het vooral de telefoongesprekken met de echte opnames van Hind die een meedogenloze klap in de maag geven. Niets aan deze audiofragmenten is fake of gefabriceerd.

De slotscène reconstrueert naadloos de laatste pogingen om het leven van Hind te redden nadat het leger toestemming heeft gegeven om een ambulance te sturen.

Het perspectief wisselt tussen de acteurs en de telefoonbeelden van de échte medewerkers van de Rode Halve Maan, die hoopvol de route van de reddingswerkers volgen.

The Voice of Hind Rajab had niet eerder kunnen komen

“Ik ben zo bang, kom alsjeblieft”, smeekt Hind. De ambulancebroeders kwamen wel, maar ze hebben het niet gehaald. Twaalf dagen na haar laatste telefoontje werd de ambulance vernield aangetroffen en werden het lichaam van Hind en dat van haar familie gevonden in een auto die 335 keer was beschoten.

Het is een einde dat niet minder verwoestend is dan toen het nieuws in 2024 viraal ging. Sindsdien zijn nog duizenden kinderen zoals Hind vermoord of verminkt door een terreurstaat. Onschuld verloren, families verscheurd, bloedlijnen beëindigd.

The Voice of Hind Rajab had niet eerder kunnen komen. Het zal voor altijd dienen als een filmisch verslag van de humane inspanningen van de Palestijnen en de onmenselijke wreedheid van het Israëlische regime – terwijl de rest van de wereld gewoon toekeek. Maar vooral is het een oproep voor het nu. Om onze apathie en afstandelijkheid te doorbreken. Om stemmen te horen die uitgewist worden. Voor bewustwording, en het proberen nemen van verantwoordelijkheid. Hoe pijnlijk het ook moge zijn - en juist daardoor eigenlijk des te meer - is The Voice of Hind Rajab een essentiële kijkervaring en verplicht kijkvoer. Voor Hind, en al de rest.

Bron: The New Arab, auteur: Hanna Flint, URL: https://www.newarab.com/features/hind-rajabs-voice-still-echoes-kaouthe…

The Voice of Hind Rajab

29 januari 2024. De vrijwilligers van de Rode Halve Maan ontvangen een noodoproep. Een meisje van zes jaar zit vast in een auto in een belegerde zone in Gaza. Terwijl ze om hulp smeekt, wordt de auto langs alle kanten beschoten door het Israëlische leger. De vrijwilligers van de hulpdiensten proberen haar aan de lijn te houden en gerust te stellen, en doen er tegelijkertijd alles aan om een ambulance tot bij haar te krijgen. Hoe langer de nacht duurt, hoe meer dat een wanhopige taak lijkt te worden.

Commentaar

Regisseur Kaouther Ben Hania (Four Daughters) was heel duidelijk over haar motivatie om deze film te maken: "Ik kan geen wereld accepteren waarin een kind om hulp roept en niemand komt. Die pijn, dat falen, is van ons allemaal." In de audiofragmenten hoor je de échte stem van de kleine Hind. Haar hulpkreten gaan door merg en been, maar de film bereikt wel zijn ultieme doel: haar stem - en daarmee die van heel Gaza - tot bij de rest van de wereld brengen. De ultieme opoffering van de vrijwilligers van de Rode Halve Maan zal je niet in de koude kleren gaan zitten, maar zonder twijfel is The Voice of Hind Rajab niettemin - of juist daardoor - absoluut verplicht kijkvoer. In Venetië ontving cast en crew een staande ovatie van 23 minuten - de langste die ooit plaatsvond op het Filmfestival. Op Film Fest Gent beloonde de jury de film dan weer met de Grand Prix.

Koop hier je tickets.

Op dinsdag 18 november wordt de film vertoond in samenwerking met Radio 1, en zal er een nagesprek worden voorzien door Rudi Vranckx.

Op zondag 30 november wordt de film ingeleid door organisatie 11.11.11, de koepel van internationale solidariteit.