De Amerikaanse filmmaker Ari Aster komt in juli met zijn nieuwste film Eddington op de proppen. Een ideale aanleiding dus voor een kleine retrospectie doorheen zijn nog steeds prille, maar toch al zeer indrukwekkende, carrière, die startte binnen de afgebakende lijntjes van het horrorgenre, maar intussen al veel verschillende richtingen is uitgesprongen, vaak zelfs in één en dezelfde film. 

In 2018 verschijnt Ari Aster voor het eerst écht op het wereldtoneel van de filmindustrie, en weet hij zowel kritisch als mainstream door te breken met zijn langspeeldebuut Hereditary. Volgens vele critici één van de engste films van 2018, een sentiment dat gedeeld werd door het brede publiek. Meer nog; de film werd gehypet als één van de engste films allertijden en in mondjesmaat verschenen er verhalen over mensen die de bioscoop uitrenden omdat ze het niet meer aankonden. Los van het feit of dit wel degelijk ook zo was, werd het al snel duidelijk dat Ari Aster here to stay was. Met een budget van 10 miljoen dollar en een opbrengst van 90 miljoen, vertiendubbelde de film bijna haar winsten, én de film kon dan ook nog eens rekenen op nagenoeg alleen maar positieve recensies. De opkomst van het intussen populaire subgenre 'elevated horror' (waar bijvoorbeeld ook regisseurs als Robert Eggers en Jordan Peele deel van uitmaken) wordt ook heel vaak toegeschreven aan het succes van Hereditary, en daar valt zeker wat voor te zeggen. Studio A24, die de film produceerde, zag een succesformule, en gaat hier tot op de dag van vandaag nog steeds mee door. 

Slechts een jaar later volgt Midsommar, zijn tweede film met in de hoofdrol de toen opkomende superster Florence Pugh. Opnieuw een film doorspekt met horror en  trauma, met deze keer geen setting in een traditioneel 'spookhuis', maar in de afgelegen weides van zomers Zweden. Ondanks dat de film zich geen enkel moment in het donker afspeelt, is het één van de meest beklemmende en onheilspellende horrorfilms van de afgelopen jaren, daar waren critici het opnieuw volmondig over eens. Aster heeft voor inspiratie goed gekeken naar jaren '70 horrorfilms als The Wicker Man, maar maakte er wel weer zijn volledig eigenzinnige, artistieke ding van. Ook Midsommar plant zich duidelijk binnen de stroming van 'elevated horror', oftewel 'horror met diepere lagen', waarin psychologische uitdieping en maatschappijkritiek hand in hand gaan met gruwelijke taferelen. 

Two out of two voor Aster!

Het is eind mei 2020, midden in de Covidperiode. In het kleine stadje Eddington, New Mexico, staan de pro- en anti-maskers tegenover elkaar. Sheriff Joe zit in het kamp van de anti-maskers en is het niet eens met het beleid van de burgemeester van de stad. De sfeer wordt steeds grimmiger, zeker wanneer de sheriff een eigen verkiezingscampagne opstart om zelf burgemeester te worden. De impasse ontaardt in een explosieve situatie, waarbij buren recht tegenover elkaar komen te staan.

Commentaar

Ari Aster (Hereditary, Midsommar) weet opnieuw als geen ander zijn publiek uit evenwicht te brengen in deze eigentijdse western, die doordrenkt is van onbehagen. Geen familietrauma’s of heidense rituelen deze keer, maar een akelig portret van een diep gepolariseerde wereld. Joaquin Phoenix (Joker) belichaamt in zijn rol als sheriff Joe opgekropte ambitie en onderdrukte woede. Pedro Pascal (The Last of Us) zegt met één opgetrokken wenkbrauw meer dan sommige uitgebreide monologen, en ook Emma Stone (Poor Things) is volledig in haar element als Joe’s echtgenote. Een film die soms grappig is, soms brutaal en soms even ongemakkelijk als een Covid teststaafje dat diep in je neus wordt gestoken, met als finale diagnose dat de wereld is besmet met een hardnekkige sociale psychose waarvoor geen vaccin lijkt te bestaan.