Regisseur Guðmundsson over 'Beautiful Beings'
"Spelen in een film als deze is een extreme ervaring, je acteurs goed ondersteunen is essentieel."
Beautiful Beings, de IJslandse Oscarinzending van 2023, toont Reykjavik door de ogen van een groepje vrienden die het pad naar volwassenheid verkennen. Een pad gekenmerkt door zowel onderlinge loyaliteit als door bruut geweld, agressie en zelfdestructie. Maar Beautiful Beings is niet de eerste film van regisseur Guðmundur Arnar Guðmundsson die bij filmcritici in de smaak viel. Zijn speelfilmdebuut Heartstone en meerdere van zijn kortfilms zijn vertoond en bekroond geweest op tal van festivals, zoals Cannes en Venetië.
Zoals ook blijkt uit je eerste speelfilm, Heartstone, ben je niet bang om met zeer jonge acteurs te werken. Waarom intrigeren jongeren jou?
Mijn hoofdpersonages zijn altijd jong geweest, voornamelijk kinderen of tieners. Ik denk dat dit vooral komt omdat ik zelf een zeer turbulente jeugd heb gehad. In die periode van je leven ben je eigenlijk in je eigen wereld - volwassenen kunnen er niet bij. Ze kunnen naar binnen kijken, maar zien nooit het volledige plaatje en als kind kijk je dan weer van buitenaf naar de volwassen wereld. Een kind bevindt zich tussen deze twee zeer verschillende realiteiten. Iets trekt me terug naar die periode als ik schrijf, naar de manier waarop ik dacht en sprak toen. Het is zo'n belangrijk moment in je leven: je ervaart grote emoties, vaak voor de eerste keer. Je leert het leven kennen, zowel de goede als de slechte kanten.
Op die leeftijd ben je erg kwetsbaar, maar de acteurs zetten zeer complexe personages neer, zoals een jongen die gepest wordt en het zowel op school als thuis moeilijk heeft. Hoe ga je daar mee om?
Áskell (EinarPálmason) die deze rol speelt was bezorgd dat mensen hem niet los van deze rol zouden kunnen zien. We hebben het er samen over gehad, over kinderen die zich in dit soort situaties bevinden en hoe belangrijk het is om dit ook op het scherm te laten zien. Wanneer ik jonge acteurs cast, ga ik steeds op zoek naar mensen met een goede innerlijke balans. Spelen in een film als deze is een extreme ervaring die heel wat druk met zich meebrengt en al je energie kan oplsorpen. Het is essentieel om daarmee om te kunnen gaan en daarbij ondersteund te worden door je omgeving.
Je films bevatten elkens best wat wreedheid, zoals pijn en teleurstelling. En de volwassenen in de verhalen lijken ofwel volledig onverschillig of ze zijn niet in staat om te helpen.
Ik probeer gewoon trouw te blijven aan hoe ik de dingen heb ervaren als kind, maar ik heb ook veel schoonheid en humor ervaren. Die aspecten komen komen ook aan bod in mijn films. Ik vind het belangrijk erop te wijzen dat wanneer jonge jongens of mannen agressief zijn of tekenen vertonen van "toxic masculinity", hier een reden voor is, die je ook moet erkennen. Ze zijn zo niet geboren. Ze hebben gewoon moeten leren omgaan met bepaalde zaken die vermeden hadden kunnen worden en die nu hun gedragen bepalen. Toen ik jonger was, was ik bang om groepen van 16-jarige jongens tegen het lijf te lopen. Ik herinnerde me hoe ik was op die leeftijd, hoe gevaarlijk.
Er zit misschien engiszins verrassend ook een bovennatuurlijk element in Beautiful Beings. Waar komt dit vandaan?
Het is een aanzienlijk deel van de IJslandse cultuur. We praten vaak over onze dromen, vooral met onze naasten, en velen geloven in waarzeggerij. Het wordt gezien als iets normaals. Het wordt niet beschouwd als iets "New Age" of hippie. Je hebt CEO's van grote bedrijven die precies hetzelfde doen, ze houden het alleen meer privé. Ik herinner me dat mijn ouders in het bovennatuurlijke geloofden. Als een tiener dacht ik dat ze gek waren. Ik kwam er pas later op terug, ik begon aandacht te besteden aan mijn dromen en mijn intuïtie. Nu is het ook een groot deel van mijn leven geworden. Dankzij mijn dromen, weet ik dingen die ik anders niet had geweten.Voor mij ging het erom dat element in de film subtiel genoeg te maken, zodat het niet het hele verhaal over zou nemen. Maar ik wou wel tonen dat het bovennatuurlijke een belangrijke rol speelt in het leven van de protagonisten.
Toeschouwers wereldwijd zijn gewend de grandeur van de IJslandse natuur te zien, maar deze keer staan we ook heel dicht bij de personages, in de beslotenheid van hun eigen huis. Was dit een bewuste keuze?
Beautiful Beings vindt plaats in een stad, ook al lijkt het er waarschijnlijk niet op, want zelfs Reykjavik voelt aan als een dorp. Ik wou vooral dicht bij de werkelijkheid blijven en tonen hoe het voelt om daar op te groeien. Ik koos ervoor vooral binnenhuis te filmen omdat ik geïnteresseerd ben in kleine details en de steeds veranderende, intieme dynamiek tussen mensen. Ik wou het verhaal op een subtiele manier laten ontplooien met behulp van blikken en gebaren, waarbij de spanning op een natuurlijke manier wordt opgebouwd. Wat mij interesseert is menselijk gedrag. Ook scènes die op het eerste zicht banaal lijken, leggen de basis voor iets dat later zal worden onthuld. Zelfs als ze alleen maar lijken rond te hangen.
Denk je dat je ook in je volgende films de kindertijd en adolescentie verder wil onderzoeken? Of ben je er inmiddels wel klaar mee?
Nee ik ben zeker nog niet uitverteld, verhalen over die leeftijd fascineren me mateloos, al kan ik niet goed uitleggen waarom. Misschien dat daar wel verandering komt als ik ouder word. Als volgende zou ik graag een sprookjesverhaal vertellen, opnieuw met kinderen in de hoofdrol. Het soort verhaal waar ik mezelf als kind helemaal in kon verliezen. Ik mis dat soort films.